Groenblijvende winterharde klimmers

Na de eerste flinke najaarssstorm van dit jaar, laat de tuin zijn wintertooi zien. De bladeren zijn er nu echt allemaal af en het éénjarig goed is platgewaaid. Peinzend kijk ik naar buiten en bekijk het groene geraamte van mijn tuin, want hiermee moeten wij het de komende maanden doen. De Magnolia, laat nu het licht weer volop toe in de tuin. De Boompioen, die ervoor in de luwte stond, laat alweer zijn knoppen zien. De meeste groenblijvers hebben zich deze zomer goed hersteld van de zware vorst van afgelopen winter. De Vibernum is weer goed teruggekomen na de noodzakelijke zware snoei en de Camellia en Rododendron laten alweer hun knoppen zien. De Laurierkers en de Portugese laurier staan er, met prachtig groen glanzend blad prima bij. De Euonymus geeft de nodige kleur en variatie, kortom de wintertuin hoeft verre van kaal te zijn.
GROENBLIJVENDE KLIMMERS
Qua  struiken is er over het algemeen genoeg te krijgen voor de wintertuin,  hoe anders ligt dat met de klimmers. Hoewel de vraag naar wintergroene klimmers over het algemeen vrij groot is, is het best moeilijk om sterke en winterharde planten te krijgen. Er zijn veel varianten Clematissen, Jasmijnen en ander soort groenblijvende klimmers, maar het succes om een koude winter te overleven is vaak afhankelijk van de standplaats en de temperatuur. Veel van deze soorten vriezen toch in tot de grond om in het voorjaar weer op te komen. De kale plek die de klimmer achterlaat is vaak niet in één seizoen opgevuld. Ook heeft deze catagorie vaak een winterdek nodig, of moet helemaal worden afgedekt. Er zijn tegenwoordig wel mooie hoezen voor de planten verkrijgbaar, maar het blijft behelpen.
Natuurlijk zijn er  klimmers die sterk zijn en makkelijk de vorst weerstaan. Denk bijvoorbeeld aan de Hedera (klimop) soorten, de Pyracantha (vuurdoorn), misschien niet een echt klimmer, maar deze kan in een paar jaar toch tot grote hoogte worden geleid. Euonymus (kardinaalsmuts), ook een mooie struik die goed naar boven kan worden geleid. Echter, om een hele schutting of tuinafscheiding tot boven aan te laten begroeien, vergt wel een paar jaartjes geduld. Een optie is om tijdens de zomer de beschikbare ruimte vol te laten groeien met éénjarig goed. Vooral de Tropaeolum is een dankbare klimmmer dit tot de eerste vorst nog volop bloeit en groeit. Ook plantenbakken gevuld met heide, sierkooltjes, cyclamen en gaultheria geven in de winter nog wat kleur aan de schutting. Met deze tips moet het toch lukken om de tuin, ook in de winter, een wat vrolijker aanzicht te geven, en straks met een sneeuwmuts op wordt het helemaal een plaatje.
Een lijst welke klimmers het meest geschikt zijn qua ligging, bloem en winterhardheid wordt in een volgend artikel gepubliceerd.

Medinella

De Medinella is een prachtige kamerplant, die echter wel wat ruimte eist. De breed uitstoelende bladeren vragen om een ruime plek, met liefst zo min mogelijk andere planten in de buurt. Een plek op een hoge plantentafel of kruk is dan ook de beste plaats voor deze plant.
De plant wordt veel aangeboden in het najaar als de meeste andere planten toe zijn aan de winterrust. Omdat de plant het jaar rond wordt opgekweekt in de kassen is er echter geen vaste tijd voor de aanschaf.
De Medinella vindt zijn oorsprong in de tropen, Java, de Filippijnen en oost Afrika. Omdat de plant wordt opgekweekt onder de, voor deze plant ideale omstandigheden, heeft de plant na aanschaf vaak last van een terugval. De overgang van kas, winkel en woonkamer is niet ideaal voor een plant in de knop. Vooral niet omdat de plant sterk reageert op wisselende temperaturen. Schrik dus niet als de plant na aankoop een gedeelte van zijn bloempjes, die verscholen zitten tussen prachtige roze schutbladeren, laat vallen. Bij goede verzorging zal de plant zich prima herstellen.
Zoals al vermeld houdt de plant niet van grote temperatuurverschillen. De ideale omstandigheden voor de plant zijn dan ook tijdens de bloei: veel licht, hoge luchtvochtigheid, goede afwatering en regelmatig (1 x in de 2 weken minimaal) voeding. De plant mag tijdens de bloei wel regelmatig water hebben maar zorg dat hij nooit met zijn voeten in het water staat.  Het grote risico bij te veel water, is onder andere bladval en wortelrot. Zet de plant desnoods op een eilandje van kiezels, houdt de kiezels onder water zonder dat de onderkant van de pot in het water staat. Sproei of nevel de plant regelmatig. Laat de temperatuur tijdens de bloei niet onder de 18 graden komen. Als de plant is uitgebloeid snijd je de bloemen eruit. Zet de plant wat koeler, geef geen voeding meer en houd de plant net aan vochtig.
Zet na een periode van ongeveer 2 maanden, de Medinella weer lichter en warmer, begin weer met voeding geven en vergeet vooral niet rijkelijk te sproeien en te nevelen.

Vermeerdering van de plant is vrij simpel. Scheur een jonge loot voorzichtig van onder de plant af. Doop deze in wat stekpoeder en laat de stek onder glas of plastic hoes bij 25 graden en hoge luchtvochtigheid wortelen.

Oeps, de eerste nachtvorst dreigt.

Hij valt in voor je het weet: de eerste nachtvorst,  dus alarm voor de bollen en kuipplanten die de winter moeten zien te overleven. Het klimaat in onze te warme woningen is, met vaak slechte ventilatie, te droge lucht en te hoge temperaturen, niet bepaald ideaal. Een paar tips om de planten een kans te geven de winter te overleven is dus waarschijnlijk geen overbodige luxe. 

Stel jezelf allereerst de vraag of je de kuipplanten wel echt wilt laten overleven, of schaf je liever een verse plant aan in het voorjaar.

De kuipplant heeft namelijk wel een gebruiksaanwijzing die goed gelezen moet worden. De meest populaire overwinteraars zal ik hier behandelen. 

KUIPPLANTEN

Kuip- en patio planten: Mandeville (Dipladenia), Abutilon, Brugmansia (Engelentrompet), Bougainvillea, sommige Jasmijn en Hibiscus soorten, Tibouchina, Fuchsia’s, Geraniums: deze planten hebben allemaal een lichte plek nodig, redelijke luchtvochtigheid, temperatuur tussen 10 en 15 graden,  hooguit 1x per week een beetje water. GEEN voeding.

Genoeg water om te overleven maar te weinig om nieuwe groei te stimuleren. Snoei de plant terug als je ze binnen zet. Let vooral op de  luizen. Ontwikkelen zich bladluizen maak dan een mengsel van 1 liter water, 10cc spiritus, 1 el groene zeep. Sproei hiermee de plant af, maar dek wel de aarde af met plastic. Herhaal na 10 dagen.

ZOMERBOLLEN

Tips voor zomerbollen zoals:  Dahlia’s, Canna’s Gladiolen, Mirabelles, Fresia’s, Begonia’s: rooi de bollen op. Borstel de aarde eraf, laat even drogen (niet langer dan een dag of twee) en bewaar de bollen verpakt in kranten, stro of houtwol. Vooral niet te warm, anders lopen de bollen te vroeg in het voorjaar al uit. Want voor alle bollen en kuipplanten geldt, pas na 15 mei weer naar buiten. Natuurlijk kun je in de loop van april al beginnen met alles van verse aarde te voorzien en op te kweken. Maar ook hier geldt de regel : houd de temperatuur laag, anders groeit alles veel te slap en kwetsbaar op en zijn de planten een prima prooi voor allerlei ongedierte in het voorjaar. Dit is een probleem waar ik het voorjaar nog op terugkom.

OLIJF

Tot slot nog een advies voor de Olijf, want deze is ook vaak slachtoffer van verkeerde behandeling in de winter. De Olijf verdraagt lichte vorst,  tot ongeveer –5 graden gedurende een paar dagen. Daarna is het aan te raden de Olijf, indien nog handzaam, binnen te  zetten in een koele ruimte. Is de plant niet meer te verplaatsen dek de plant dan af met jute. De pot mag worden afgedekt met bobbeltjes plastic. De stam en takken echter NOOIT met plastic afdekken, om zweten en schimmel te voorkomen. Dek stam en takken af met jute of een wollen deken. Zorg er verder voor dat de Olijf door het jaar heen een goede afwatering heeft, zo voorkom je dat de plant zich in het najaar vol slurpt met de najaarsregens, waardoor bevriezing van stam en takken in de winter een groot gevaar vormen.