Helleborus - anti magische plant.

De Helleborus staat beter bekend onder de naam Kerstroos. Hoewel hiermee wordt gesuggereerd dat de plant rond de kerst bloeit en hij ook rond de kerst in bloei wordt getrokken door de kwekerijen, bloeit hij normaliter rond februari en  is daarmee, samen met het Sneeuwklokje, één van de eerste bloeiers in de tuin. Er zijn diverse soorten verkrijgbaar waaronder de paarse en groene varianten H. foetidus (stinkend nieskruid), de H. argutifolius, en de witte variant de H. niger. Deze  laatste wordt ook het meest rond kerst aangeboden.

ANTI MAGISCHE PLANT

 Ook aan deze plant hangt een boeiende geschiedenis vanwege zijn veronderstelde geneeskrachtige eigenschappen. Omdat de plant rond de kerst bloeit, werd de plant bestempeld als anti magische plant, als symbool van het nieuwe leven na de donkere dagen. Verder werd verondersteld dat een gedroogde wortel om de nek gehangen, beschermde tegen depressies en zwartgalligheid. O wee, echter diegene die aan de wortel kluift!! Hem is een wisse dood beschoren. Met andere woorden: let op deze plant is vreselijk giftig. De wortel wordt gebruikt in de homeopathie en heeft  medicinale overeenkomsten met Digitalis (Vingerhoedskruid). Historici zijn het er nog steeds niet over eens of Alexander de Grote is gestorven aan een bacterie of aan een overdosis medicijn, bereidt uit de wortel van deze plant. Veelal werd een extract van de wortel namelijk gebruikt na een flink drinkgelag, om de lever te zuiveren. Met de dosering werd het in die tijd nog niet al te nauw genomen en men neemt aan dat Alexander op de been moest worden geholpen met een flinke dosering, wat hem uiteindelijk fataal is geworden.

DAGELIJKE VERZORGING
 
 De plant verlangt een plekje in de schaduw, het liefst onder een boom of struik. Een goede voedzame, vochtdoorlatende plek, maar vooral niet te droog. De nieuw aangeschafte plant kan na aanschaf het best in de pot blijven tot hij is uitgebloeid, de plant laat zich namelijk slecht verplaatsen en moet in de tuin eerst acclimatiseren voordat hij weer opnieuw gaat bloeien. Als het blad niet meer mooi is kan het worden verwijderd, dit stimuleert de vorming van nieuwe knoppen. Eenmaal gewent aan zijn nieuwe plek zal de plant jarenlang een verrijking zijn in iedere tuin.

Kerst en Mistletoe/Maretak/Vogellijm

Zo rond de kerst valt er over de tuin niet veel te vertellen. Het sneeuwt, vogeltjes scharrelen hun voer bij elkaar, katten zie je gelukkig nauwelijks en af en toe schiet er een klein muisje langs om ook wat van de voedertafel te halen, dat is het wel zo een beetje.
Dan maar een verhaaltje over de kerst en de Mistletoe. Zoals zoveel dingen komen overwaaien uit Amerika, zo ook de gebruiken rond de Mistletoe met de kerst. De Mistletoe is tegenwoordig overal op de markt te koop om Cupido zo rond de kerst weer een handje te helpen. Mooie kleine boeketjes met een rood lintje worden ter versiering en aanmoediging boven de deuren gehangen. Om de Mistletoe mooi groen te houden, kun je hem een beetje besproeien. Hij wordt anders wel erg gauw geel in de, over het algemeen, vrij droge woonkamers.

Maretak/Vogellijm    
Minder bekende benamingen voor de Mistletoe zijn de nederlandse namen Maretak of Vogellijm. De trouwe Asterix lezers weten dat aan de Maretak magische krachten worden ontleend. Obelix werd er regelmatig op uitgestuurd om met het gouden snoeimes de Maretak te gaan oogsten. Waarna Panoramix deze gebruikte voor het maken van de beroemde toverdrank. Ook in andere landen, zoals Duitsland en België worden veel magische krachten aan de plant toegekend.
De mythologie en kruiden geneeskunde leveren veel verhalen en recepten, die toe te schrijven zijn aan de giftige eigenschappen van deze half parasiet. (Mare - heks, spook, geest).

 In het noorden van Frankrijk zie je veel bomen die de Maretak als medebewoner huisvesten. De Maretak wordt verspreid door onze gevederde vriendjes. De bessen moeten namelijk eerst de weg door het darmkanaal afleggen om tot ontkieming te komen. De kleverige bessen hechten zich vervolgens aan de tak om daar te ontkiemen en zich te voeden aan het vocht en mineralen van de boom. Vandaar ook de naam Vogellijm. In Nederland komt de Maretak alleen nog voor in Limburg waar hij zich vooral nestelt op de appelbomen. De hele plant, ook de bessen zijn giftig. Om de plant met de kerst boven de eettafel te hangen wordt dan ook afgeraden.

Winterharde groenblijvende klimmers voor de Noord en Oostmuren..

De Berberidopsis carollina is een uit Chili afkomstige plant die uitstekend op het noorden gedijt. De plant heeft hulstachtige bladeren en rode bloemen die op ongeopende fuchsia knoppen lijken. Het is een wat rommelige klimmer die wel steun en geleiding nodig heeft. Geeft de voorkeur aan wat venige grond die echter wel goed vochtdoorlatend moet zijn. Bij strenge vorst afdekken met een flinke mulchlaag. Minimum temperatuur die wordt verdragen -12 graden.



 Akebia quinata is een uit China afkomstige, vrij rommelige klimmer met windende stengels. Bij een zachte winter wil hij zijn blad nog wel eens behouden, maar in strengere winter wordt ook deze klimmer kaal. Verdient in ieder geval ook een flinke mulchlaag bij strenge vorst en komt in het voorjaar dan weer terug. Snoeien na de bloei en iedere 3 tot 4 jaar tot aan de grond terugsnoeien om te veel wirwar te voorkomen. Minimum temperatuur die wordt verdragen - 12 graden.




Jasminum Nudiflorum
De meningen over de standplaats zijn nogal verdeeld. De één zegt volle zon (zuiden dus) de ander alleen ochtendzon. Ik denk dat hij op beide plaatsen voldoet, maar misschien op termijn beter op de één dan op de ander. Hoewel hij bladverliezend is, wil ik hem toch hier vermelden omdat de takken wel groenblijvend zijn in de winter en, niet onbelangrijk, hij prachtig  bloeit in de winter. In de winter en voorjaar is hij overdekt met prachtige gele bloemtjes, gelijk sterren. Hij verlangt een goede vochtdoorlatende grond en is geheel winterhard.  Hij moet wel geleid en gesteund worden.

Hydrangea
Er zijn twee (klim)hortensia varianten die wel groen blijven. Het betreft hier de Hydrangea serratifolia en de H. seemannii. Deze krachtige klimmers groeien in de schaduw of halfschaduw of tegen bomen. Ze verlangen een matig vruchtbare grond, goed gedraineerd met veel toegevoegde compost. De koude winter- en lentewind kan wel schade toebrengen aan de Hortensia's. Snoeien aan het eind van de zomer als de klimmer nog in bloei staat. Snoei de plant dan terug tot iets binnen de toegemeten ruimte.